بزرگداشت مولانا

 

جلال الدین محمد بلخی، فقط معرف حضور فارسی‌‌زبانان نیست. این شاعر و فیلسوف بزرگ قرن هفتم را در غرب به نام «رومی» می‌شناسند و البته خیلی هم دوستش دارند. اما چه اتفاقی افتاده که شاعری که تا همین چند سال پیش فقط شرق‌شناسان و فارسی‌پژوهان غربی او را می‌شناختند، امروزه دارای چنان محبوبیتی است که در کشور بزرگ انگلیسی زبانی مثل آمریکا، در نظرسنجیها به عنوان محبوب‌ترین شاعر بین مردم انتخاب می شود؟ جیمز دبلیو ردهاوس، ای.اچ.وینفیلد و سی.اس.ویلسون جزو مترجمانی بودند که از قرن نوزدهم تا به امروز با ترجمه آثار مولوی به زبان انگلیسی مقدمه آشنایی مردم مغرب زمین را با مولوی فراهم کردند. اما نخستین ترجمه کامل و بی‌نقص از مثنوی معنوی، نسخه ر.ا.نیکلسون است که امروزه به عنوان یک نسخه معتبر بین مولوی‌شناسان به شمار می‌رود. ترجمه ا.ج.آبری از غزلیات شمس هم باعث اشنایی غربی‌ها با وجه عاشقانه اشعار مولوی شد. اما تا اینجای کار مولوی همچنان مولوی شرق‌شناسان و ادبا بود و کاری به مردم عادی نداشت. تا اینکه کلمن بارکس که یک دانش آموخته رشته ادبیات بود، مجموعه‌ای از غزلیات شمس را ترجمه کرد و این ترجمه مورد استقبال مردم قرار گرفت. علاقه‌مندی بارکس به مولوی هم داستان جالبی دارد. خودش گفته که در دیدار با شاعری به نام رابرت بلای، این شاعر نسخه‌ای از غزلیات شمس را با ترجمه آربی به او داده و گفته: «این شعرها را از قفس این ترجمه رها کن!» بارکس هم اوقات فراغتش را به کافه‌ای می‌رفته و به کمک ترجمه‌های دیگر این غزلیات، ترجمه آزادی از این اشعار می‌نوشته که نتیجه این ترجمه‌ها در کتابی با عنوان گزیده اشعار رومی به چاپ رسیده است. مجموعه هجده جلدی این اشعار تا به حال 750 هزار نسخه فروش داشته و تازه‌ترین کتاب آن که به مناسبت هشتصدمین سال تولد این شاعر بزرگ پارسی‌گو منتشر شده «مولانا، پلی به سوی جان» نام دارد. علاوه بر این بارکس در آمریکا جلسات منظمی هم برای شناخت مولانا برگزار می‌کند. او اگر چه زبان فارسی بلد نیست، اما ایران را وطن اول خود می داند! ترجمه بارکس موافقان و مخالفان زیادی دارد. موافقان نتیجه کار او را آشنایی تعداد بیشتری از مردم با اشعار و افکار مولانا می‌دانند، اما مخالفان می‌گویند که این ترجمه بیشتر شبیه یک برداشت آزاد از اشعار مولاناست و مترجم گاهی کلام مولوی را آن طور که مایل بوده ترجمه کرده. هر چه هست به نظر می‌رسد جناب مولوی همان اول کار می‌دانسته قرار است هر کسی برداشت شخصی خودش را از آثار او داشته باشد. چرا که همان ابتدای دفتر اول مثنوی گفته: «هر کسی از ظن خود شد یار من/از درون من نجست اسرار من»!

منبع:http://www.golagha.ir/news/